Поддержать команду Зеркала
Беларусы на войне
  1. Демаркационная линия и 40 тысяч иностранных военных: стали известны подробности плана по гарантиям для Украины после прекращения огня
  2. Politico назвало самого влиятельного политика Европы в 2025 году (и это не Макрон или Путин)
  3. «Ситуация критическая». Российские войска уже всего в шести километрах от Покровска — вот что они задумали
  4. Главный футбольной тренер сборной Беларуси согласился поговорить с «Зеркалом», но лишь строго о спорте. Вот что из этого получилось
  5. Есть регион, который тянет вниз экономику страны. Из закрытого документа стали известны подробности проблем в этой области
  6. Чиновники собираются отменить некоторые налоговые льготы для населения. В Минфине рассказали подробности
  7. Многие люди, обнаружив на продукте плесень, просто ее срезают. Но это может обернуться серьезными проблемами со здоровьем — вот почему
  8. «Вызовет напряженность». Генпрокуратура раскритиковала чиновников за проблемы, которые получили «негативную реакцию в СМИ»
  9. «Главное — успеть воспользоваться ситуацией». Эксперты прогнозируют перемены на рынке недвижимости — говорят, такое уже было 11 лет назад
  10. Чиновников предупреждали, что грядут проблемы с популярным товаром. Они отрицали, пропаганда — злорадствовала. Похоже, опасения сбылись
  11. «Это не из-за отсутствия доброй воли». Поговорили с представителем МИД Польши по делам Беларуси о визах, «Орешнике» и Почобуте
  12. В Пинском районе женщина покончила с собой после преследований по «экстремистским» статьям
  13. «Мы никого не меняем». В КГБ солгали об осужденных за границей беларусах и в очередной раз «бросили своих»
  14. «Имелись случаи игнорирования посещений митингов». Бухгалтеру написали нелестную характеристику — она пошла в суд
  15. Беларусы перестали слушать российских исполнителей. Почти весь топ-10 занял K-pop
  16. В мире тысячи медиков умерли из-за своей работы. В Беларуси их не стали считать — «Зеркало» получило закрытую статистику


Вадзім Шклярык, фота і відэа: Раман Пастэрнак, Мікалай Чубенка,

«У жніўні пошукі адметных абрадавых дзей, што ладзяцца не для галачкі і гадавых справаздач, прывялі нас у вёску Пласток Любанскага раёна Мінскай вобласці, — піша Onliner.by. — Менавіта тут ужо ў шосты раз прайшло рэгіянальнае свята народнай стравы „У Пласток на квасок“. Так, менавіта стравы, бо квасам у гэтай мясцовасці называюць не салодкі напой, а нешта накшталт кіславатага супу — духмянага і непаўторнага, як нашыя ўспаміны пра канікулы ў бабулі на вёсцы». Паглядзіце на відэа і фота, якія Onliner.by апублікаваў са свёй паездкі.

Арганізоўвае свята Сяргей Выскварка — мясцовы культурны актывіст, этнограф і фалькларыст, кіраўнік фальклорнага танцавальнага калектыву «Верабейкі» і стваральнік ансамбля народнага гумару «Смехаўё». Сапраўдны чалавек-рэгіён, які любіць сваю родную Любаншчыну да такой ступені, што гэтае пачуццё неўзабаве ахоплівае і цябе. Лакацыя таксама абрана не выпадковая: усё адбываецца на сядзібе Паўла і Марылі, дзеда і бабы Сяргея, дзе нарадзілася ягоная маці і дзе бегаў маленькім ён сам. Ёсць на што паглядзець і ў самой хаце, бо знутры яна нагадвае невялікі этнаграфічны музей. Але вернемся ўсё ж да свята.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Пасля ўступнай часткі, што традыцыйна ўключае спевы і танцы (пазалетась было яшчэ і святочнае шэсце па вёсцы), стартуе асноўная праграма. На імправізаванай сцэне з’яўляюцца шэсць гаспадынь, якія ўжо наварылі літры квасу і вось-вось запросяць усіх прысутных на дэгустацыю. А далей пачынаецца гастранамічны хаос, калі перамешваюцца людзі, стравы і посуд. Пазней па выніках галасавання абвяшчаецца пераможца конкурсу — гаспадыня, якая зварыла сёлета найсмачнейшы квас. Выдаюцца і ганаровыя дыпломы з падарункамі.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Гаспадыням няпроста агучыць дакладны рэцэпт квасу: Ніна Маладзянава, пераможца сёлетняга конкурсу-дэгустацыі, пералічыла нам толькі інгрэдыенты, не абазначыўшы патрэбныя прапорцыі. Магчыма, гэта не што іншае, як кухарская таямніца, элемент канкурэнтнай барацьбы, бо нават у Пластку запісана ўжо больш за 20 рэцэптаў стравы. Прагледзеўшы з дзясятак кніг пра беларускую кухню, дакладны рэцэпт таго самага квасу мы знайшлі толькі ў выданні «Беларускі кулінарны сшытак №1» (Мінск, 2015). Вось ён:

Квас на капусным расоле посны

1 л капуснага расолу з бураком

200 г вады

20−40 г ячных круп

2−3 сухія грыбы (падбярозавікі ці баравікі)

1 морква

1 бульбіна

1 цыбуліна

1 галоўка часнаку

200 г свежай капусты

шчопаць сушаных лапак кропу

крыху насення гарчыцы

соль па смаку

У чыгунок ёмістасцю ў 1,5−2 літры наліць капусны расол і дадаць крыху вады, каб квас не атрымаўся моцна кіслым, усыпаць крупы. Потым дабавіць загадзя накрышаную на буйныя часткі цыбулю, бульбу, моркву, капусту і добра вымытыя грыбы. Далей дадаць заправу: 5 здробненых зубкоў часнаку, шчопаць сушаных лапак кропу, крыху насення гарчыцы і солі. Усё перамяшаць, пакаштаваць, ці дастаткова солі, і ўставіць у печ тушыцца на 1 гадзіну і болей. Ядуць квас з чорным хлебам.

Такім жа чынам гатуюць і скаромны квас, дадаючы ў капусны расол разам з гароднінай свіныя рабрынкі.

З кнігі «Беларускі кулінарны сшытак №1». Гэты варыянт прыгатавання квасу быў запісаны ў вёсцы Обчын Любанскага раёна Мінскай вобласці ад Марыі Аляксандраўны Кукраш.

Завяршаецца свята «У Пласток на квасок» агульным застоллем для самых стойкіх і зноў жа спевамі і танцамі — без іх нікуды. Усё праходзіць у душэўнай і добразычлівай атмасферы, бо, па даўняй беларускай традыцыі, гасцям тут заўсёды рады. Дый які можа быць негатыў на сыты страўнік. Па гэтых прычынах сядзіба Паўла і Марылі, напэўна, заўсёды будзе месцам прыцягнення, як таго і хоча гаспадар. Ну, а колькасць удзельнікаў, якая з году ў год толькі павялічваецца, пацвярджае, што ўсё ідзе па плане.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Нельга не згадаць і тыя калектывы, якія сёлета стваралі патрэбны настрой падчас святкавання: прысутных радавалі і забаўлялі фальклорныя гурты «Беражніца» (в. Пласток Любанскага раёна), «Чуткі» (в. Камуна Любанскага раёна), «Вербніца» (Мінск), «Напарачка» (Любань), сямейны фальклорны дуэт «Вузельчык» (Зеленаград, Расія). Мы проста пералічылі, а вы паглядзіце і паслухайце — відэарэпартаж пра свята «У Пласток на квасок» ужо чакае вашых лайкаў, каментарыяў ды рэпостаў.

Па просьбе Сяргея Выскваркі Onliner.by у дадатак адзначае, што вялікія намаганні па арганізацыі ўсёй гэтай дзеі прыклалі ў тым ліку Сафія Каток і Пластокскі сельскі клуб-бібліятэка, а таксама мясцовыя гаспадыні Раіса Кагадоўская, Вольга Глазун, Галіна Калганава і Валянціна Сурменка.